سن تزو مؤلف کتاب هنر جنگیدن،نفوذی بیکران بر کتابهای باستانی چین،در زمینه استراتژی نظامی دارد.او همچنین یکی از پیشگامان واقع گرایی در نظریه روابط بین المللی است.

نام سن تزو،عنوانی افتخار آمیز است که «سان وو» نام حقیقی مؤلف را در بر گرفته است.کلمه «وو» رزمی یا نظامی معنی میدهد. (سان وو ) نام متواضعانه ( چانگ کینگ ) میباشد.

تنها منبع زنده در مورد زندگی او،زندگینامه ای است که در قرن دوم قبل از میلاد، توسط تاریخ نگاری بنام (سیماکیان) نگارش شدهاست .سیماکیان او را بعنوان ژنرالی در ایالات (وو) معرفی کرده است که شش قرن قبل از میلاد می زیسته است و بنابراین همدوره (کنفوسیوس) بوده است.به هر حال،نوع نگارش کتاب هنر جنگیدن بیان می کند کهاین کتاببین سالهای 400 تا 320 قبل از میلاد نوشته شدهاست.(سن تزو) در تنها کتابش هنر جنگیدن ،کلیدهایی را برای دورهای کهدر آن زندگی میکرده است فراهم کرده است.

بعضی از محققان نتیجه گیری کرده اند که (سنتزو) یک شخصیت واقعی تاریخی نبوده و این کتاب توسط جمعی از متفکران چینیتحریر شده است.برای پشتیبانی این نظریه که سن تزو تنها یک تصویر تاریخیاست یعنی کتاب هنر جنگیدن توسط تحلیل کنندگان نظامی معاصرش توسعه دادهشدهاست و به تحریر در آمده است مدارک بیشتری وجود دارد.در مقدمه ای که (لیونل گیلس) برترجمه اش از این کتاب در سال 1910 بدست آورده است،گیلس تردید را گسترش داده است و تصویر تاریخی که سن تزو را در بر گرفته است گیچ کننده تر کردهاست.

در سال 1972 بامبویی منقش در مقبره ای نزدیک (لین ئی) در (شاندون) کشف شد که با تأیید کردن قسمتی از متن که قبلا شناخته شده بود کمک کرد و همچنین قسمتی تازه را به متن سابق اضافه کرد.قدمت این نسخه بین سالهای 134 – 118 قبل از میلاد برآورد شدهاست و بنابراین نظریه های قدیمی تر که قسمتی از متن کتاب،بعدها نوشته شدهاست را منسوخ می کند.همچنین (سان بین) که به (سان افلیج) معروف است متنی بنام هنر جنگیدن نوشته است .در حالیکه آن کتاب بیشتر درباره مسائلعلمی جنگ افزارها است تا فن لشکر کشی،یک عنوان دقیقتر برای آن میتواند هنر جنگ افزار باشد.در انتها یک مترجم عنوان  (آخرین هنر جنگیدن) را برای آن انتخاب کرد.به هر حال ،رابطه ای بین محتوا و سبک نگارش این دو کتاب وجود ندارد.

کتاب هنر جنگیدن شامل سیزده بخش است که هر کدام مختص یکی از نمودهای جنگاوری است و بعنوان یک کار قاطع در تاکتیک و استراتژی جنگ ،از آن تمجید شده است. این 13 بخش عبارتنداز :

1 – برنامه ریزی

2 – رهسپاری بسوی جنگ

3 – تدبیر برای حمله

4 – موضع گیری تاکتیکی

5 – انرژی

6 – نقاط قوت و ضعف

7 – درگیری ارتشها

8 – انطباق پذیری

9 – جابجائی سپاه

10 – موقعیت میدان

11 – عوارض زمین

12 – حمله با آتش

13 - استفادهازجاسوس

این کتاب تأثیر عظیم بر طراحی جنگی و فراتر از آن داشته است.اولین ترجمه آن به زبانهای اروپائی در سال 1782 توسط (ماریه آمیوت) به فرانسه انجام شد که بر ناپلئون،ستاد مشترک آلمان و حتی عملیات طوفان صحرا تأثیر عمیقی گذاشته است.کسانی چون مائو ، ژنرال مک آرتور و ژنرال جیاپ مدعی هستند که از این کتاب الهام گرفته اند.

قبل از پیدا کردن بامبو در سال 1972 بیشتر نسخه های کتاب هنر جنگیدن با حاشیه (سائوسائو) معرفی می شدند.سائوسائو بنیانگذارسلسله(سائووی) است.در مقدمه ،وی ذکر کرده است که حاشیه های قبلی بر نکات اصلی تمرکز نکردهاند.پس از اختراع چاپ، این کتاب با حاشیه سائوسائو بههمراه6 کتابدیگر بعنوان 7 کتاب کلاسیک نظامی شناخته می شدند.بیش از 30 حاشیه گوناگون بر این کتابها تا کنون نوشته شده اند.

در بسیاری از کشورهایشرق دور،هنر جنگیدن قسمتی ازسئوالات ورودی آموزشگاههای نظامی بودهاست.ترجمه های گوناگونتوسط بعضی موسسات اروپائی بکار گرفته می شدند.بعنوان مثال،آلمانها قبل از جنگ اول جهانی و تفنگداران دریایی آمریکا آنراسفارش میکردند.

گفته شده (تاکدا شینگن) (1521- 1573 میلادی) درژاپن ،بخاطر مطالعه هنر جنگیدن ، اغلب در جنگها بدون تکیهبر تفنگ ، مصون بودهاست.بعضی میگویند که اگر او در اثر بیماری نمرده بود حتما شگون می شده است.

نوشته شده توسط غلامرضا آریان در شنبه دوم مهر ۱۳۹۰ |