در ابتداي ژوراسيك ١٩٠ مليون سال قبل رسوب هاي مردابي و قاره ايي(خشكي) در قسمتي از البرز گسترش يافته و در نتيجه شرايط مناسبي جهت تشكيل لايه هاي زغالي فراهم مي گردد. لايه هاي زغالي در ميان لايه هاي ماسه، شيل و رس اين دوره تشكيل گرديده و به سازند شمشك معروف شده است. ساير رسوبهاي دوره ژوراسيك در البرز را سازندهاي دليچاي، لار و تيزكوه تشكيل شده است. اين سازندها بيشتر از آهك مي باشد كه اين نشان دهنده پيشروي دريا در اين دوره مي باشد.زيرا آهك رسوبات درياهاي عميق مي باشد.
با پيشروي دريا در كرتاسه ١٣٦مليون سال قبل عمدتاً رخساره آهكي تشكيل شده است.  پايه هاي اوليه شكل گيري كوه هاي شمالي را به فاز كوهزايي لاراميد در اواخر كرتاسه نسبت داده اند. در اثر اين حركات محدوده هايي از فرو رفتگي به خشكي مبدل گشته و موجب تشكيل كوه هاي البرز در ديواره مياني و شمالي در اوايل دوران سوم زمين شناسي مي گردد. با تشكيل ارتفاعات البرز اولين شبكه آبها در سطح آن برقرار مي شود اين شبكه ها در ناحيه شمالي به فرورفتگي آرالو- خزر و از سمت جنوبي به فرورفتگي ايران مركزي مي ريخته اند.  تحولات در اين دو دوره يعني ژوراسيك و كرتاسه در ناحيه شمالي البز قابل توجه است كه به اجمال به آن پرداخته شد چنانچه فرصت شد در بحث سازندها بيشتر به آن مي پردازيم.

  توجه داشته باشيد در اواخر دوران دوم زمين شناسي ديواره جنوبي كوه هاي البرز نظير توچال هنوز شكل نگرفته اند. كه در مبحث بعدي اشاره ايي به ان خواهيم داشت.
اقتباس از كتاب ژئومورفولوژي ايران اثر دكتر علايي طالقاني

نوشته شده توسط غلامرضا آریان در سه شنبه یکم تیر ۱۳۹۵ |