علوم جغرافیایی(ژئومورفولوژی) | کتاب ، مقالات و پایان نامه ها

انتخاب مدل مناسب از بین روش‌های آماری دومتغیره جهت پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در محیط GIS

جابجایی توده‌ای مواد از قبیل زمین لغزش از جمله فرآیندهای دامنه‌ای مشکل آفرین حوضه بقیع در دامنه‌های جنوبی بینالود است، چرا که این پدیده موجب تخریب اراضی، زمین‌های کشاورزی و مراتع، و نیز افزایش تولید رسوب در خروجی حوضه می‌شود. بنابراین شناسایی پهنه‌های حساس به زمین‌لغزش از طریق پهنه‌بندی خطر با مدل‌های تجربی مناسب یکی از اقدامات اساسی در مدیریت خطر در حوضه‌های آبخیز کشور محسوب می‌شود. در این تحقیق جهت نیل به پهنه‌بندی خطر زمین لغزش از روش آماری 2 متغیره (دو روش ارزش اطلاعاتی ( WINF) و گوپتا و جوشی(LNRF )) استفاده شده است. بنابراین، ابتدا لایه پراکنش 44 نقطه لغزشی بوقوع پیوسته در سطح حوضه به عنوان متغیر وابسته و 10 لایه تأثیرگذار بر وقوع لغزش همچون ارتفاع، شیب، جهت دامنه، لیتولوژی، فاصله از گسل، شاخص پوشش گیاهی، کاربری اراضی، بارش، فاصله از جاده و فاصله از رودخانه به عنوان متغیر مستقل تهیه گردیدند. سپس از طریق همپوشانی و انطباق نقشه‌های عامل با نقشه پراکنش لغزش بطور مستقل و جداگانه، پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با دو روش مذکور در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS ) انجام شد. جهت ارزیابی کارایی و انتخاب مدل مناسب برای پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش از روش شاخص زمین‌لغزش (Li) استفاده گردید. بر اساس این شاخص، در روش ارزش اطلاعاتی 97/78 درصد و در روش پیشنهادی گوپتا و جوشی حدود 64/69 درصد زمین لغزش‌ها در طبقه‌های پرخطر و خیلی پرخطر اتفاق افتاده‌اند. بنابراین روش ارزش اطلاعاتی به لحاظ داشتن انطباق بیشتر زمین لغزش‌ها با پهنه‌های خطر بالا، کارایی بهتری نسبت به روش گوپتا و جوشی در پهنه‌بندی خطر زمین لغزش‌ در حوضه بقیع دارد. از بین عوامل 10 گانه مؤثر، عامل شیب بیشترین تأثیر را داشته‌ است، چرا که بیش از 90 درصد لغزش‌ها در شیب‌های بیشتر از 12 درصد رخ داده است. نقشه پهنه‌بندی، نواحی در معرض خطر و مستعد زمین لغزش را نشان می‌دهد و می‌تواند مورد استفاده طیف وسیعی از مدیران و برنامه‌ریزان منطقه‌ای قرار گیرد.

واژه‌های کلیدی: زمین لغزش، روش ارزش اطلاعاتی- روش گوپتا و جوشی، شاخص زمین لغزش، GIS،